ลาดตระเวนป่าภูเขา ตอนที่ 5 แผนที่ เข็มทิศ จีพีเอส

 ตอนที่ 5 แผนที่ เข็มทิศ จีพีเอส

คนที่เคยเดินทางเข้าลึกในสมัยก่อน นอกเหนือจากนายพรานที่มีความชำนาญพิเศษเฉพาะทางการเดินป่าแล้ว ปัจจุบันนี้คนส่วนใหญ่โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าทุกคนจะต้องพกพาเอา เข็มทิศและแผนที่ติดตัวเข้าป่าไปด้วยครับ ส่วน จีพีเอส ในสมัยกว่ายี่สิบปีก่อนอาจจะยังไม่มีใช้หรือถ้ามีผมเข้าใจว่ายังมีน้อยมาก อยู่ในวงแคบๆ เพราะมันมีราคาแพงและหายาก อีกทั้งสัญญาณดาวเทียมก็ยังมีให้บริการน้อยมาก การใช้งานในป่าที่มีสิ่งกีดขวางมากๆ หรือป่าดิบที่ไม่ค่อยเจอแสงถึงมีจีพีเอสแต่ก็ใช้งานได้ค่อนข้างลำบาก แผนที่กับเข็มทิศจึงเป็นอุปกรณ์สำคัญที่จะนำทางไปสู่เป้าหมายได้สำเร็จ

            หลักสูตรฝึกรบพิเศษภาคป่าภูเขา จึงไม่รีรอที่จะบรรจุวิชาแผนที่ เข็มทิศ จีพีเอส นี้ให้ผู้เข้ารับการฝึกได้เรียนรู้และสามารถนำไปใช้ได้จริงๆในป่า

แผนที่และการอ่านค่าง่ายๆครับแบบป่าๆ เป็นแผนที่ทางการทหาร ที่นำมาใช้กันมาตราส่วน 1: 50000 ก็เท่ากับ ในแผนที่ 1 เซ็นติเมตร เท่ากับพื้นที่จริง 50000 เซ็นติเมตร 50000 เซ็นติเมตรเมื่อแปลมาเป็นเมตรก็ได้เท่ากับ 500 เมตร เพราะฉนั้น ถ้าตราบใดที่เราเอาไม้บรรทัดวัดลงไปในแผนที่จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง ได้ความยาว 2 เซ็นติเมตรก็เท่ากับว่า ในพื้นที่จริงนั้นมีระยะทางเท่ากับ 1000 เมตรหรือ 1 กิโลเมตรนั่นเองครับ 

ส่วนการอ่านค่าพิกัดนั้นก็ไม่ยากครับ ค่าพิกัดหนึ่งจุด มันจะมีตัวเลขสองกลุ่ม กลุ่มละหกตัวหรือเจ็ดตัว เลขกลุ่มแรกจะมีค่าเท่ากับเส้นแนวตั้งหรือค่า X หรือเส้นแวง เมื่อเห็นตัวเลขแล้วก็ให้นับจากหลักหมื่น พัน ร้อย เอาปากกาวงไว้ เท่ากับเราได้เลขสามตัว ให้อ่านเลขสองตัวหน้าก่อนว่ามันเป็นเลขอะไรและมองไปที่แผนที่หาให้เจอครับ เราก็จะรู้แล้วว่าหลักแนวตั้งมันอยู่ไหน ปากกาหรือดินสอติ๊กไว้ก่อน คราวนี้มาดูตัวเลขกลุ่มที่สองครับ เป็นตัวแทนเส้นแนวนอนหรือเส้นรุ้งหรือค่า Y ให้ทำเหมือนเดิมครับอ่านจากหลักหมื่นกับหลักพันได้เลขสองตัวมองหาหลักนอนในแผนที่ เมื่อเจอแล้วให้ลากเส้นตั้งกับเส้นนอนตัดกัน เราก็จะได้จุดคร่าวๆแล้ว ต่อมาเลขตัวที่สามทั้งสองหลัก หลักของเส้นแนวตั้งให้อ่านค่าไปทางขวาของจุดที่ตัดกันหรือเขาเขียนกำกับท้ายเลขด้วยตัว E หรือพูดให้เข้าใจง่ายว่าเลขตัวที่สามคือเศษของหลักแนวตั้ง อ่านค่าไปทางทิศตะวันออกนั่นเอง (ในช่องสี่เหลี่ยมของแผนที่หนึ่งช่องเท่ากับหนึ่งพันเมตร หนึ่งพันเมตรแบ่งช่องละร้อยเมตรเท่ากับได้ช่องเล็กๆสิบช่อง ) ถ้าสมมุติตัวเลขหลักร้อยหรือเลขตัวที่สามเป็นเลขห้า เท่ากับเศษของหลักตั้งไปทางทิศตะวันออกห้าร้อยเมตรหรือหลักที่ห้านั่นเอง ส่วนหลักแนวนอนก็เหมือนกันครับแต่อ่านค่าตัวที่สามหรือเศษขึ้นไปตามเส้นแนวตั้งหรือทางทิศเหนือ ค่า N เมื่อได้ค่าทั้งสองแนวแล้วให้ลากตัดกันอีกครั้ง คราวนี้ก็ได้ค่าพิกัดใกล้สุดแล้วครับจะคลาดเคลื่อนเพียงเล็กน้อยแค่หลักสิบ 

            คราวนี้มาถึงเข็มทิศ เข็มทิศที่นิยมใช้กันเป็นแบบซิลวาครับ เป็นพลาสติกใสๆ มีฐานแบนราบกับพื้น ตัวเลขในกรอบวงมุมก็ดูง่ายครับ เมื่อจับเข็มทิศขึ้นมาให้ดูที่่เข็มชี้ทิศทางที่เป็นลูกศรสีแดง ลองหมุนซ้ายขวาดูให้ตัวเข็มทิศตั้งระนาบเดียวกับพื้น หัวลูกศรสีแดงจะชี้ทิศเหนือตลอดครับ

            เมื่อนำแผนที่มาประกอบกับเข็มทิศ ให้ตั้งเข็มทิศโดยการหมุนกรอบมุมของเข็มทิศ N ตรงกับเส้นดรรชนีหรือเส้นทิศเหนือ ให้วางแผนที่ลงบนพื้นราบพยายามอย่าให้เอียงไปด้านหนึ่งด้านใด แล้ววางเข็มทิศทาบลงไปเป็นแนวตรงแนวเดียวกับเส้นตั้งของแผนที่ หลังจากนั้นให้ดูเข็มทิศลูกศรสีแดง แล้วหมุนแผนที่ไปเรื่อยๆ จนเข็มแดงของเข็มทิศชี้ไปตรงเส้นดรรชนีหรือ N เท่านี้ก็จะได้แผนที่อยู่ในทิศทางที่ถูกต้องกับสภาพพื้นที่จริงครับ ทีนี้จะไปจุดไหนก็อ่านค่าพิกัด วัดระยทางในแผนที่ได้กี่เซ็นแปลออกมาเป็นกิโลเมตรครับ ใช้เข็มทิศวัดมุมตั้งองศาไปเลย  คนเล็งเข็มทิศเมื่อได้มุมแล้วให้เล็งระยะไกลๆเท่าที่สายตาจะมองเห็นเป็นแนวตรงและหมายตาต้นไม้เอาไว้ ต้องระวังอย่าให้ลูกศรสีแดงออกจากทิศเหนือ ส่วนระยะนั้นถ้าไม่มี จีพีเอส ก็ต้องนับก้าวไปเลย 100 เมตร เท่ากับ 122 ก้าวโดยประมาณ

            วิชาแผนที่ประกอบเข็มทิศยังมีรายละอียดอีกมากมายครับ ผู้เขียนเองไม่ได้ใช้หลักวิชาการเลย เขียนจากประสบการณ์ล้วนๆครับถ้าหากผิดพลาดประการไดก็ต้องกราบอภัยมา ณ ที่นี้ครับผม.