ทำโป่งเทียม(Artificial Salt Licks)ในป่าเขาแผงม้า 

ในป่าเขาแผงม้ามีสัตว์กินพืชอยู่หลายชนิดครับ แต่ในพื้นที่จริงๆไม่มีดินโป่งสำหรับให้สัตว์พวกนี้ได้กินหรืออาจมีแต่จะต้องเดินทางลึกเข้าไปในป่าเขาใหญ่ จึงมีความจำเป็นที่จะสร้างแหล่งโป่ง เสริมธาตุอาหารให้แก่สัตว์กินพืชทั้งหมดที่มีอยู่และอาศัยหากินในพื้นที่ป่าเขาแผงม้า

โป่ง  (Mineral licks หรือ Salt licks) คือบริเวณพื้นที่ที่มีแร่ธาตุต่างๆมารวมกัน เกิดจากฝนที่ตกลงมาชะล้างนำเอาแร่ธาตุออกมาจากดินไปรวมกันไว้ที่บริเวณเดียวและแร่ธาตุเหล่านั้นเป็นที่ต้องการและจำเป็นของสัตว์กินพืช บริเวณนี้จึงเรียกว่าโป่ง โป่งมี 2 ประเภทคือ โป่งดินและโป่งน้ำ ส่วนแร่ธาตุอาหารได้แก่ แคลเซี่ยม และฟอสฟอรัสที่มีความจำเป็นต่อร่างกายของสัตว์ แต่สัตว์กินพืชจะไม่ได้รับสารเหล่านี้ต้องหาขุดกินตามโป่ง

โป่งดิน ส่วนใหญ่จะอยู่บริเวณริมลำห้วย เมื่อสัตว์เข้ามากินจะเริ่มกินจากผิวดินก่อนแล้วค่อยตีวงกว้างและลึกเข้าไป จนบริเวณนั้นหมดแร่ธาตุอาหาร สัตว์ก็จะทิ้งไปหาที่แหล่งใหม่ ส่วนใหญ่พบโป่งดินในป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้ง  สัตว์ที่เข้ามากินดินโป่งเช่น ช้าง กระทิง เก้ง กวาง หมูป่า ค่าง

โป่งน้ำ มักเกิดบริเวณที่เป็นแหล่งต้นน้ำหรือที่เรียกว่าแหล่งน้ำซับที่มีน้ำขังตลอดปี สัตว์ที่เข้ามากินโป่งน้ำส่วนใหญ่เป็นสัตว์จำพวกนก ลิงค่าง

การทำโป่งหรือโป่งเทียมก็เพื่อเสริมแร่ธาตุอาหารให้แก่สัตว์กินพืช ในป่าเขาแผงม้าจึงมีกิจกรรมการทำโป่งเทียมเกิดขึ้นทุกปี เพื่อเป็นแหล่งอาหารของกระทิงและสัตว์อื่นๆ ป้องกันสัตว์ป่าเคลื่อนย้ายหากินออกจากพื้นที่ 

อุปกรณ์ก็มี เกลือทะเล 1 กระสอบปุ๋ย จอบ น้ำ วิธีการทำโป่งเทียมแบบง่ายๆ ไม่มีข้อกำหนดตายตัวครับ เมื่อเลือกพื้นที่ที่เหมาะสมได้แล้ว ให้ขุดดินลึกลงไปประมาณสามสิบเซ็นติเมตร กว้าง ยาว 2x2 เมตรต่อเกลือทะเลหนึ่งกระสอบ 50 กิโลกรัม เพื่อให้ได้แร่ธาตุอาหารที่ครบถ้วนอาจใช้ก้อนเกลือเลี้ยงสัตว์แช่น้ำทุบให้ละเอียดเสริมเข้าไปอีก หรือตามความเหมาะสมที่เราสามารถนำวัตถุเหล่านั้นเข้าไปในป่าได้ เมื่อขุดได้ที่แล้วก็ใช้เกลือโรยให้ทั่วบริเวณ แล้วลาดด้วยน้ำให้ชุ่ม แล้วกลบดินและลาดน้ำอีกครั้งเป็นเสร็จพิธีครับ ไม่มีอะไรซับซ้อน

กิจกรรมการทำโป่งเทียมสามารถทำได้ตลอดปีครับ ท่านใดที่สนใจเข้ามาทำโป่งเทียมที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้า จะมาเป็นคณะหรือกลุ่มครอบคร้วเล็กๆก็ได้ครับ ศึกษารายละเอียดการเดินทาง คลิกที่นี่ เพื่อเปิดลิ้งค์ครับ.

ขอขอบคุณข้อมูลจาก แนวทางการทำโป่งเทียม โดย บุษบง กาญจนสาขา